प्रवास

क्षणाक्षणाला उसळणारी

वादळे, तप्त ... अनावर

लखलखत्या किरणांची

रोखलेली तेग तनामनावर 

निरव, निर्मम, निष्प्राण सृष्टी

आणि

प्रखर प्रकाशात अंध दृष्टी

उठणार्‍या दाहक वावटळीत 

नाहीशा होत जाणार्‍या वाटा 

डोळ्यांसमोर हेलावणार्‍या

नकोशा सोनेरी लाटा

तो जळता अंधार ....

नको - नकोसा वाटतो

धगधगता अग्नी

पावलांना जाळतो,

पण तरीही ... थांबता येत नाही

कारण परतीचा मार्ग

कधीचाच पुसलेला असतो !

त्या भयाण काहीलीत, मग जाणवते

अस्पष्ट, अंधूक - दूर कुठे असलेली

मृगजळाची रेघ

अप्राप्य... तरीही ओढ लावणारी

दाखवते सुखस्वप्ने उन्हामधे चमचमणारी

असेल तिथे कदाचित

कोवळी, सुखकर हिरवळ

मधुर फळं , फुलांचा दरवळ

शुभ्र पाण्याची खळखळ

आणि,

तरुं-वेलींची सुखद सळसळ

मग मिळेलही तिथे , गारवा

मउ , रेशमी आणि नितळ

आसावलेल्या तनामनात

जागते अनाकलनीय आशा

उग्र-प्रकाशी अंधारलेल्या दृष्टीला

खूणावतो रसरसता रंग हिरवा

मग कल्पनेतला तो गारवा

लपेटून स्वतः भवती अलवार

सुखावते तन मन

उमलतो सुखाचा हुंकार

अभिलाषेने त्या मृगजळाच्या मग.. 

पुन्हा  उचलले जाते पाऊल

आणि त्या तप्त वादळावर

नाहीशा होत जाणाऱ्या खूणा उमटवित

चालूच राहतो प्रवास

अनंत काळाचा ..............

जाईन विचारित ...

जपलेली अनेक स्वप्ने

मी ओंजळीत माझ्या |
दर्वळती सुगंध अजूनी
जरी सुकलेल्या पाकळ्या ||

भूवरी पसरली येथे
स्मरणांची मोहक नक्षी |
पखरण त्यावरी आता
निखळल्या शुष्क पर्णांची ||

घनगर्द तरुंचा बहर
फांदीवरीच सुकलेला |
उजाड घरट्यात श्वास
पाखराचाही अडलेला ||

अनावर फिरे वारा
उधळी धूळ आसमंती |
जखडल्या पावलास पडे
वादळाचीच येथ भीती ||

हरवला गाव तो कोठे
दिशा काही आकळेना |
गर्दीच केवळ येथे
पण माणूसही दिसेना ||

शुभ्र प्रकाशी तारा
असेल क्षितिजावरती |
झाकोळल्या वाटा साऱ्या
या पाणावलेल्या नेत्री || 

शोधण्यास गाव तो माझा
अन माणसांचा ठाव ही |
जाईन विचारीत मी त्या
माझ्या ईश्वरासही || 

मार्ग दावी तू मला
विनवीन परमेश्वराला |
अणुरेणूत भरुनी जो
चराचरी सामावलेला ||

द्रौपदी

(महाभारतातील एका अतिशय नाट्यमय प्रसंगावर आधारीत )

सगळीकडे दाटले आहे भयाचे काहूर .
क्रूर पाशवी शक्तींनी पुन्हा एकदा, सत्यधर्मावर विजय मिळवला.

माझे पाच पती, माझे परमेश्वर ...
शरमेने मस्तक झुकवून असहाय होऊन बसले आहेत.
अतिरथी महारथींनी सुशोभित ही कौरव सभा,
आज आत्मग्लानीने क्लांत होऊन निश्चेष्ट आणि अचल झाली आहे.
जन्मांध धृतराष्ट्र आणि महासती गांधारी,
पुत्राच्या आमानुषते पुढे हतप्रभ झाले आहेत.
गांधारी परोपरीने  पुत्रास विनविते आहे. पण ...

दुर्योधनाचा मद इतका अनावर आहे की प्रत्यक्ष जन्मदात्या मातेचा अधिक्षेप करण्यात त्याला काहीच गैर वाटत नाहीये.
हा सूतपुत्र कर्ण,
अपमानाचे डंख मनात जागवत बेभान होऊन अधर्माला कवटाळतो आहे.
हा युवराज दुर्योधन,
दुष्ट दीर्घद्वेषी आणि कपटी.
कपटद्युतात मनाजोगे दान मिळाल्याच्या उन्मादात धुंद झाला आहे तो.
आणि हा दुःशासन,
आज्ञा पालन एव्हढेच कर्तृत्व असलेला एक परप्रकाशित कौरव.
त्याच्या पापी हातात माझे वस्त्र धरून ....
कृष्णा  तुला काहीच दिसत नाही का रे?
तुझी 'कृष्णा' भर सभेत अपमानित होते आहे. 

एखाद्या सामान्य दासीला सुद्धा एक स्त्री म्हणून जो मान मिळतो तो मला...
या इंद्रप्रस्थाची साम्राज्ञी असलेल्या द्रौपदीला नाकारला जातो?
माझ्या दासीपणाचे मला दुःख नाही, पण कृष्णा-- ही विटंबना कशी सहन करू?
माझा आकांत कोणालाच ऐकू कसा येत नाही?
कसला भयंकर कल्लोळ उठतो आहे हा?
या दिशा आज अवेळीच का अंधारत आहेत?
तो सहस्त्ररश्मी त्याच्या  पुत्राचे हे अघोर पाहून काळवंडला तर नाही ?
हे महाप्रतापी भीष्म, द्रोण ... मस्तक झुकवून स्तब्ध का आहेत?
त्याच्या शरीराला प्राण सोडून तर गेले नाहीत ना?  मग ते इतके निश्चल का आहेत?
तो शाल्वराज तो शकुनी --  उद्दामपणे नजर रोखून पाहत आहेत, 

या याज्ञसेनी कडे ...
त्यांची जळून राख कशी होत नाही ?
दूर कुठेतरी एक अस्पष्टसा आवाज येतो आहे, या पापातली भागीदारी नाकारणारा.
कोण आहे तो?  

हा तर राजपुत्र विकर्ण .. एक कौरव.
खूपच दुबळा आहे तो पण या भयाच्या आवर्तामध्ये त्याचाही आधार वाटतो आहे.

हे सर्व मला माझ्या उघड्या डोळ्यांनी पाहवत नाहीये 
कृष्णा -- तूच माझा त्राता  तूच रक्षणकर्ता.
कसली परीक्षा पाहतो आहेस या  कृष्णेची?
आजपर्यंत तूच तर होतास  माझ्या प्रत्येक संकटात सहाय्यकर्ता.
मग आज काय झाले? की तूही निर्बल झाला आहेस या पातकी खलपुरुषा पुढे ?
नाही  नाही ... असे  होणे शक्यच नाही.
बघ,  मला तुझ्या बासरीचे सूर ऐकू येतायत. 

तुझ्या मुकुटावरचे मोरपीस माझ्या मिटल्या डोळ्यांसमोर झुलते आहे.
कृष्णा,  तुझ्या सुदर्शन चक्राचं तेज तुझ्या कंठातील चंदन हाराचा सुगंध 
सारे  सारे  काही मला जाणवते आहे.
तुझ्या देवदत्त शंखाच्या नादाने या क्रूर अशांतीला तडे जाताहेत.
माझा सारा देह तुझ्या तेजाने झाकला गेला आहे. त्या तेजाचा आश्वासक स्पर्श मला धीर देतो आहे.
भयाचे सावट दूर होते आहे. सारी कुरू सभा आनंदली आहे. 

एका अघोरी पातकाला साक्षी राहवे लागले नाही म्हणून सुटकेचा निःश्वास टाकते आहे.

आणि कृष्णा, तो बघ .. तो दिनमणी, पुनः  संपूर्ण तेजाने आकाशात तळपतो आहे.

काहीच्या काही ...

आभास कविता - कि र्‍हास कविता
व्यत्यास कविता - वाचलेली ||


हे कडकडीत - ना फडफडीत
ना जळजळीत- काव्य कसे ? ||

अर्थ गर्भ ओळी -मती कशी जाळी
गूढ कधी काळी - घे जाणोनी ||

शब्दांचा कंटाळा - अर्थांचा घोटाळा
काव्याचा पाचोळा - फार झाला ||

तो श्वास, नि: श्वास - फुलपंखी रास
सार बाजू त्यांस - आज तूही ||

मागणी प्रमाणे - काव्य प्रसवावे
मूढ कवीस रे - कोणी सांगा ||

चलनात नाणे - मद्य आणि खाणे
'बार' ' बार' गाणे - एक सत्य ||

पाहिजेत शब्द - जे वाचता स्तब्ध
करी नाद लुब्ध - वाचकास ||

आम्हा व्यथा फार - नको पुन्हा भार
हसू क्षण चार - सारे जण ||

जो घेई अर्जंटं - काव्याचे पेटंटं
तो इंटेलिजंटं - होई पोएटं ||

मग की बोर्डाचा - उपयोग साचा
हा प्रतिसादांचा - दावी मार्गं ||